Gedenkreis Wehnen betrekt jongeren bij herdenking ‘Hungermord’

Jaarlijks herdenkt Gedenkkreis Wehnen op 1 september de verhongering van honderden patiënten in de Heil- und Pflegeanstalt Wehnen (vlakbij Oldenburg) in de periode 1936 tot 1947. Tegenwoordig is dat de psychiatrische Karl-Jaspers-Klinik. Jongeren vertelden daar hoe zij een zoektocht naar verhalen hebben ontworpen.

Zo’n zestig nabestaanden en belangstellenden (onder wie vertegenwoordigers van Groningen Plus) herdachten in de Festsaal van de kliniek de 1500 slachtoffers van het toenmalige hongerregime. Ingo Harms, voorzitter van Gedenkkreis Wehnen, leidde de bijeenkomst in. Officials van de Karl-Jaspers-Klinik, de Landkreis Ammerland en de gemeente Bad Zwischenahn onderstreepten in hun toespraken het belang dat zij hechten aan deze herdenking.    

Het bestuur van de Gedenkkreis heeft de afgelopen jaren de koers ingezet om jongeren te betrekken bij het levend houden van de herinnering aan de nazimisdaden. Daarin is het ook dit jaar weer geslaagd.

Leerlingen van de Carlo Collodi School uit Westerstede presenteerden een Geocaching Project. Het basisidee van dit onlinespel is dat je caches (‘schatten’) verstopt die op te sporen zijn met telefoons die over gps beschikken. 

Zij hebben vijf caches gecreëerd op de route tussen de Heilanstalt Wehnen en het vroegere PFL-ziekenhuis in Oldenburg waar destijds (vrouwelijke) patiënten onder dwang werden gesteriliseerd. Eigenlijk zijn de caches een soort stopplaats (beter gezegd: verstopplaats) waar je kunt ontdekken wat er allemaal is gebeurd. Het project is een moderne zoektocht naar verhalen.

Het PFL-ziekenhuis is de eerste stopplaats. Een andere stopplaats is het Bloher Bahnhof, waar veel gedeporteerde patiënten uit de wijde regio aankwamen. Een ontroerende cache is de Bloher Landstrasse. Daar wordt het verhaal verteld van Wanda Bruins, die op 3-jarige leeftijd in de Heilanstalt werd geplaatst. Twee jaar later, in 1945 is zij omgebracht.

Eén van de scholieren stal de show door eerlijk te vertellen dat hij aanvankelijk geen raad wist met de hem toegewezen stopplaats: de Neuer Friedhof (de nieuwe begraafplaats). “Daar gebeurt niks,” was de eerste gedachte die bij hem opkwam. Door het project kwam hij erachter dat daar letterlijk vreselijk veel is gebeurd. Daar werden de honderden patiënten anoniem begraven. En tot op de dag van vandaag herdacht.  

Je kan de route van Oldenburg naar Wehnen afleggen en al op ongeveer 50 meter van een cache wordt je smartphone geactiveerd. Binnenkort (vanaf eind september) is de route ook virtueel af te leggen op de website gedenkkreis.de.

Op deze website kunt u ook kennismaken met een andere eigentijdse manier om de geschiedenis toegankelijk te maken voor jongeren. Met de Serious Game ‘Spuren auf Papier’ kun je als een detective met behulp van originele documenten meeleven met het lot van een fictieve patiënte. Klik hier om kennis te maken met de game.