Een vertegenwoordiging van Groningen Plus heeft op 29 juli een steen geplaatst ter herdenking van Else Tippmann (1909-1945) op het herinneringsveld in Ofen, vlakbij de voormalige Heil- und Pflegeanstalt Wehnen (enige kilometers van Oldenburg). Deze kliniek heeft onder nationaalsocialistische leiding in de jaren 1936-1947 meer dan 1500 patiënten omgebracht, vooral door verhongering.
Familieleden van deze patiënten richtten in 2003 de Gedenkkreis Wehnen op om de herinnering aan de slachtoffers levend te houden. Deze waren begraven op de begraafplaats in Ofen, maar niemand weet waar. Daarom hebben de familieleden een herinneringsveld ingericht met duizend zwerfstenen. Geleidelijk aan worden deze stenen voorzien van namen.
Tijdens de sobere bijeenkomst werden drie stenen - met naam, geboorte- en overlijdensjaar - op het herinneringsveld geplaatst. Ulrike Baebenroth herdacht Ernst Busch. Hij was slechtziend, doof en werd als ‘minderwaardig’ beoordeeld. Hij werd niet ouder dan 12 jaar. Frank Vermeer sprak namens het Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen over Bruno Kirsten. Diens diagnose luidde destijds ‘epilepsie en zwakzinnigheid’. Omgebracht toen hij 33 was.
Gert Los vertelde namens Groningen Plus in het kort de levensgeschiedenis van Else Tippmann (1909-1945). Zij werd in Wehnen opgenomen niet zozeer om medische redenen, maar omdat men haar sociaal gezien te weinig aangepast vond. Zij werd onder dwang gesteriliseerd in het toenmalige Peter-Friedrich-Ludwigs Hospital in Oldenburg, want die onaangepastheid zou erfelijk overdraagbaar zijn. Gewoonlijk werden patiënten ontslagen na een sterilisatie, zo niet Else Tippmann. Zij kwam op de dodenlijst toen haar arbeidsproductiviteit minder werd.
Een citaat uit het medisch dossier van april 1939 laat haar verlorenheid en vertwijfeling zien. Het litteken van de sterilisatie was nog niet geheeld. “Ik trek mijn wond weer open, zoveel verdriet heb ik. Ik wil rust. (…). Ik heb geen moeder meer, sta alleen op de wereld. Hier zijn … hier zijn … anderen kunnen er met hun moeder op uit, maar ik moet hier zitten.”
Na het plaatsen van de stenen volgde een informeel programma met onder meer een rondleiding door Oldenburg. Aan het eind van de dag werd het gezelschap ontvangen door Christine Wolff, één der burgemeesters van Oldenburg. Zij toonde zich persoonlijk betrokken bij de verschrikkingen van de nationaalsocialistische misdaden. Zij juicht internationale uitwisseling van burgers in Europa toe.
|
Datum: 6 augustus 2022. Tekst: Groningen Plus. |
|
Bericht van Groningen Plus over de steenlegging op het herinneringsveld van Gedenkkreis Wehnen in Ofen (bij Oldenburg) |